در واپسین روزهای عمر دولت ترامپ، مایک پمپئو، وزیر خارجه دولت او، اعلام کرد که ایالاتمتحده آمریکا قصد دارد شبهنظامیان حوثی را در فهرست گروههای تروریستی قرار دهد و شماری از رهبران آن را به لیست تروریستهای بینالمللی بیفزاید. نظر به اظهارات پمپئو، این تصمیم از ۱۹ ژانویه سال جاری قابل اجرا خواهد بود.
هدف از اقدام یاد شده این است که شبهنظامیان حوثی به دلیل جنایاتی که مرتکب شدهاند، مورد پیگرد قانونی و مجازات قرار گیرند. جنایات حوثیها عبارت است از کشتن و آواره کردن صدها هزار نفر از شهروندان یمنی، ویران کردن زیرساختهای این کشور، سربازگیری و بهرهبرداری جنگی از کودکان، جلوگیری از رسیدن کمکهای بشردوستانه به آسیبدیدگان و فروبردن کشور در یکی از بدترین فاجعههای انسانی به سبب گسترش فقر و نداری و بیماریهای گوناگون.
هرچند قرار دادن شبهنظامیان حوثی در فهرست گروههای تروریستی، با تاخیر و پس از سالها سکوت جامعه بینالمللی در برابر جنایات داخلی و خارجی این گروه صورت گرفته است اما این اقدام، یکی از خواستههای همیشگی مردم یمن را که در پی کودتای این گروه تروریستی و تسلط آنان بر نهادهای دولتی آسیب فراوان دیدهاند، برآورده میکند.
این اقدام با تقاضاهایی مکرر دولت مشروع یمن که همواره از جامعه جهانی خواسته تا این گروه تروریستی را به سبب جنایتها، کشتارها و ویرانیهایی که مرتکب شدهاند، مجازات کند و مانع از اجرای برنامههای ویرانگر آنان شوند که نه تنها به یمن آسیب رسانده، بلکه کشورهای منطقه بهویژه همسایگان را مستقیما در معرض تهدید قرار داده است، هم سازگار است.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
شکی نیست که اجرایی شدن این تصمیم و متعهد ماندن دولت جدید آمریکا به آن، نتایج خوب و مثبتی به بار خواهد آورد؛ زیرا اجرای این تصمیم میتواند بر شبهنظامیان حوثی فشار بزرگی وارد کند و تلاشهای منطقهای و بینالمللی برای حل بحران یمن را که حوثیها بهعنوان عمدهترین مانع، بر سر راه آن قرار دارند، سرعت و قوت ببخشد. این تصمیم همچنین میتواند حوثیها را در محاصره قرار دهد، آنها را از محیط منطقهای و بینالمللیشان جدا کند، منابع پولی و تسلیحاتی آنها را که از طریق ایران و شبهنظامیان وابسته به آن، تامین میشود، بخشکاند و از وصول موشکها، پهپادها و سایر سلاحهای مختلف به آنان جلوگیری کند. علاوه بر آن، اجرای این تصمیم تحرکات رهبران این گروه را که در سالهای گذشته با آزادی کامل در شماری از کشورها رفتوآمد میکردند، محدود خواهد کرد.
افزون بر آن، قرار گرفتن شبهنظامیان حوثی در فهرست تروریسم، این مجموعه را گروهی سرکش و قانونگریز در سطح بینالمللی، معرفی میکند که برای برقراری هر گونه رابطه یا امضای هر گونه توافقی نمیتوانند طرف شایستهای در نظر آیند.
در سطح داخلی نیز این تصمیم به مردم یمن مشروعیت قانونی میبخشد تا در برابر گروه حوثیها بایستند؛ گروهی که وحدت، امنیت و ثبات یمن را در خطر انداخته و آن را به تونل تاریکی وارد کردهاند که پیشبینی برای برونرفت از آن غیرممکن به نظر میرسد.
به همین ترتیب، قرار دادن شبهنظامیان حوثی در فهرست تروریسم توسط آمریکا، اقدام مهمی در راستای توقف فعالیتهای تروریستی فرامرزی این گروه و جلوگیری از گسترش آن در کشورهای منطقه و جهان به شمار میرود و امیدواریم این اقدام اجرایی شود. در چند ماه گذشته، شبهنظامیان حوثی با تبانی با تهران، در جستوجوی کسب مشروعیت بینالمللی بودند؛ نخست ایران در صنعا سفیر تعیین کرد و پس از آن حوثیها سفیر خود را به دمشق نزد رژیم بشار اسد فرستادند. اما قرار گرفتن حوثیها در فهرست تروریسم، تلاشهای پیگیر آنها برای کسب مشروعیت بینالمللی را متوقف خواهد کرد. قرار گرفتن گروه حوثی در فهرست تروریسم، بسیاری از کشورها و شرکتهایی را هم که با این گروه همکاری داشتند، به هراس خواهد افکند و آنها را به دلیل نگرانی از قرار گرفتن در معرض تحریمها و مجازات آمریکا، از همکاری با این گروه منصرف خواهد کرد.
با توجه به حقایق یاد شده، لازم است دولت مشروع یمن تلاشها و فعالیتهای خود را افزایش دهد تا با اجرایی شدن تصمیم تحریم حوثیها از سوی آمریکا، از یک سو اهداف موردنظرشان تحقق یابد و از سوی دیگر، آسیبی به شهروندان یمنی نرسد. اقدامات لازم و فراخوری که دولت مشروع یمن باید در این راستا اتخاذ کند را میتوان در چند مورد زیر خلاصه کرد:
- طرح و ارایه گزینهها و راهحلهای مناسب برای جلوگیری از پیآمدهای منفی این تصمیم بر شهروندان
- احیا و بازگشایی راهها و فرودگاهها در مناطق آزاد شده
- ایجاد گزینههای جدید برای نحوه توزیع کمکهای بینالمللی
- حل اختلافات داخلی تشکلهای مخالف حوثیها
- ایجاد هماهنگی با ایالاتمتحده آمریکا و ائتلاف عربی برای نظارت بر مرزها و بندرگاهها و جلوگیری از قاچاق سلاح و جنگافزار به حوثیها
با آنکه نگرانیهایی وجود دارد که قرار گرفتن حوثیها در فهرست تروریسم، ممکن است بر کمکهای انساندوستانه که بخش بزرگی از شهروندان یمنی به آنها وابسته هستند، تاثیر منفی به جا گذارد، اما با اعلام وزارت خارجه آمریکا در این باره، جایی برای نگرانی باقی نمیماند؛ وزارت خارجه آمریکا اعلام کرد که برای جلوگیری از پیآمدهای اجرای این تصمیم بر شهروندان، استثنائاتی در نظر گرفته شده و درباره چگونگی اجرا با مسئولان سازمان ملل متحد و سایر سازمانهای بینالمللی و غیردولتی، هماهنگی شده است. این فرایند هم تداوم توزیع کمکها در مناطق زیر سلطه حوثیها را تضمین میکند و هم شبهنظامیان حوثی را از تصاحب مواد کمک شده و فروش آنها در بازارهای یمن (که در گذشته انجام میدادند) ممانعت خواهد کرد.
از سوی دیگر، گامی که آمریکا با قرار دادن شبهنظامیان حوثی در فهرست تروریسم برداشت را میتوان در چارچوب آخرین تلاشهای دولت ترامپ برای افزایش فشارها و تحریمها بر ایران تلقی کرد. زیرا شبهنظامیان حوثی که گروهی وابسته به رژیم ایران هستند، در شش سال گذشته کمکهای سخاوتمندانهای از ایران دریافت کرده و وفاداری خود را برای تطبیق برنامهها و پروژههای ولایتفقیه در کشورهای منطقه، به اثبات رساندهاند.
چنانچه دولت جو بایدن در آینده بر این تصمیم آمریکا متعهد بماند، در واقع آمریکا با برداشتن این گام، ضربه دیگری بر رژیم ایران وارد کرده است؛ زیرا با قرار دادن شبهنظامیان حوثی در فهرست تروریسم، بر شمار گروههای وابسته به جمهوری اسلامی ایران که قبلا آمریکا آنها در فهرست گروههای تروریستی قرار داده بودند، افزوده میشود. این گروههای عبارتند از: حزبالله لبنان، گروه ممنوع سرایای اشتر در بحرین، کتائب حزبالله، عصائب اهل حق و شبهنظامیان النجباء در عراق. البته گام اخیر آمریکا، مسیر قرار گرفتن بقیه شبهنظامیان وابسته به جمهوری اسلامی ایران در فهرست گروههای تروریستی را هم که نقش خطرناکی در ناامنی و بیثباتی منطقه داشته و دارند، هموار خواهد کرد.
در فرجام این سخن میتوان گفت که قرار گرفتن حوثیها در فهرست سازمانها و گروههای تروریستی، نخستین و مهمترین گام در جهت سلب مشروعیت از این گروه و تضعیف شوکت و توانایی آنان و پایان دادن به رنج و درد ملت یمن، به شمار میرود. اما اجرای عملی آن به این بستگی دارد که دولت جو بایدن تا چه اندازه در مورد این تصمیم متقاعد میشود واهمیت آن را در پایان دادن به مشکلات و چالشهایی فراروی مردم یمن درک میکند.